In november viert Philip Wiesman zijn 75ste verjaardag met een grafiektentoonstelling van zes grafici die elkaar wederzijds bewonderen. De tentoonstelling zal geopend worden door Leonore van Sloten, kunsthistoricus en curator van Het Rembrandthuis in Amsterdam. Wiesman hoorden eens Van Sloten een voordracht geven over grafiek en was hier bijzonder van onder de indruk. Niet alleen vanwege de inhoud, maar ook door haar plezierige stem. Die stem bleek belangrijker dan hij kon vermoeden want Van Sloten is ook mezzosopraan, afgestuurd aan het Conservatorium van Amsterdam bij Udo Reinemann.
Wiesman heeft altijd een grote liefde gehad voor tekenen, letters tekenen en grafiek. In 1967 vertelde zijn moeder onder het eten aan Philip dat ze met zijn tekeningen naar de Academie Artibus in Utrecht was geweest. Hij werd op basis daarvan meteen aangenomen, en zijn moeder had terstond zijn inschrijving geregeld. Ze gaf de verbaasde Philip een lijst spullen die hij de volgende dag moest gaan kopen, want zijn eerste lessen zouden al na twee dagen beginnen.
Philip ging zowel de dag- als de avondopleiding volgen. Op de dagopleiding is hij zich voornamelijk gaan specialiseren in de grafische technieken, waarbij zijn aandacht het meest naar de etstechniek uit ging. ’s Avonds volgde hij een opleiding in de publiciteit, een opleiding die gericht was op het ontwerpen van reclames, waarbij het lettertekenen een belangrijk bijvak was.
Terwijl Wiesman enthousiast over grafiek vertelt, moet hij uiteindelijk concluderen dat bij veel etsers op latere leeftijd de artrose en het verslechterde zicht hen parten speelt. Er komt een dag dat je wel verder wilt etsen, maar het moeilijk of niet meer gaat. Omdat hij hierover al op jonge leeftijd hoorde, oefende hij vanaf zijn twintigste al met het afslaan van de etsplaat met zijn linkerhand.
Wiesman is in 1973 begonnen met exposeren. Enkele musea hebben in de loop der jaren etsen van hem aangekocht, zoals het Centraal Museum Utrecht en Museum Boijmans Van Beuningen. In die tijd verkocht hij geregeld 15 werken per expositie en de top was 29 stuks. Maar inmiddels is de belangstelling voor alles waar een glasplaatje voor zit sterk verminderd, aldus Philip. Het is nog niet zo heel lang geleden dat er in een internationaal bekend staand museum in Amsterdam nog wel eens etsen werden getoond van hedendaagse grafici waarvan hun werk aansluiting vond bij de etstechniek die Rembrandt hanteerde. Zo heb ik destijds kennis kunnen nemen van de Franse graficus Erik Desmazières.
Philip organiseert vaker grafiektentoonstellingen en nodigt dan een aantal van de mensen uit die hij bewondert. In 2019 was de laatste keer en dus vond hij zijn 75ste verjaardag een goede aanleiding voor een nieuwe groepstentoonstelling. Behalve Wiesman doen mee Wendelien Schönfeld, Han van Hagen, Anna Metz, Marianne Stam en Wim Bettenhausen.
Wendelien Schönfeld (1952) studeerde aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Zij maakt gebruik van verschillende technieken als olieverf op doek, gouache op papier, potlood op papier en is vooral bekend om haar houtsneden die kleurrijk zijn en een grote levendigheid bezitten. Behalve houtsneden zal zij op de expositie in de vitrine tevens houten beeldjes exposeren.
Han van Hagen (1944) studeerde bij Dirk van Gelder aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, waar zijn aandacht vooral getrokken werd door de lithografie en het etsen. Van Hagen verbeeldt in zijn etsen landschappen, dieren en planten. Hij grijpt graag terug op oude meesters en geeft blijk van waardering voor bijvoorbeeld Jacob van Ruisdael en Hercules Segers die landschappen etsten.
Anna Metz (1939) maakt etsen van dingen die ze ziet en mooi vindt. Dat zien en mooi vinden gaat vanzelf, het etsen gaat langzaam en onorthodox. Zij ging al op haar zestiende naar de kunstacademie, maar noemt zichzelf toch een laatbloeier. Tussen 1971 en 1995 was ze kostwinner voor een gezin met drie kinderen en pas na haar vijftigste ging ze meer experimenteren met de etstechniek. Ze laat etsplaten opzettelijk kapotbijten, drukt stukjes papier, textiel en aluminiumfolie met de etsen mee en probeert van iedere afdruk in een oplage iets unieks te maken. Lijnen komen aanwaaien en textuur ontstaat door het zuur – toch blijft Metz de regisseur van het ogenschijnlijke toeval dat bij dit procedé komt kijken.
Marianne Stam (1960) studeerde in januari 1988 af aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht, afdeling lerarenopleiding. Stam maakt o.a. kleurenetsen en de thematiek van deze grote kleuretsen komt van binnen uit haarzelf, zijn vormgegeven door haar herinneringen, dromen en associaties en vastgelegd in ets/aquatint in organische vormen en aardse kleuren. Het vrouwelijk lichaam, haar uitstraling en haar landschappelijkheid blijven haar boeien en de onberekenbare etstechniek maakt het nog spannender aldus Stam. Op de komende tentoonstelling zal zij voornamelijk mezzotinten exposeren.
Wim Bettenhausen (1942) is afgestudeerd aan de KABK Den Haag en de VABK Den Haag. Bettenhausen kreeg o.a. de Stadsprijs Versailles, de Gerrit-Jan Thiemeprijs en de Arti.Shockprijs 2006. Zijn favoriete onderwerpen zijn stadsgezichten en landschappen. De etsen van Wim Bettenhausen zijn in Den Haag een begrip. Hij vindt zijn motieven uit zijn directe omgeving: de straten en pleinen van zijn woonplaats. Hij wordt geïnspireerd door schaduwen, huizen die de tand des tijds hebben doorstaan of bijvoorbeeld een oude hek. Maar ook de herhaling van straatstenen of straatverlichting, oude treinstations, bezaait met ongebruikt ijzer of de verrijzing van moderne hoogbouw, afstekend tegen de grijze horizon kunnen voor Wim het uitgangspunt vormen voor een prent. De techniek van het etsen is uitermate geschikt voor deze onderwerpen. Inmiddels is Bettenhausen zich meer gaan toeleggen op schilderen.
Philip Wiesman (1946) werd geboren in Utrecht waar vandaan het Kromme Rijn gebied en de Utrechtse Heuvelrug niet moeilijk zijn te bereiken, de omgeving waarin hij in zijn jeugd vertoefde. Later werd deze streek als kunstenaar een belangrijke bron van inspiratie. Inmiddels is Philip in Noord–Holland aan de zeekust in Schoorl gaan wonen. Hier bevinden zich de breedste en hoogste duinen van Nederland. Ook deze omgeving lag hem altijd zeer na aan het hart, hetgeen blijkt bij het bekijken van zijn etsen.
De tentoonstelling zal gehouden worden vanaf zaterdag 13 november tot en met zondag 5 december in de Klinkenberggalerieën.
Michael Toorop