Het was op 28 oktober 2022 precies 80 jaar geleden dat de Joodse familie Levie vanuit hun slagerij aan de Voorstraat 14a in Spijkenisse, via Loods 24 in Rotterdam, werd gedeporteerd. Weggevoerd om nooit meer terug te keren. De enige die achterbleef was hun trouwe herder Max. Deze was net voor de deportatie door Salomon Levie uit voorzorg aan de kolenboer Aart Versteeg gegeven. Desalniettemin heeft Max lang en vergeefs voor de gesloten deuren van de slagerij gewacht. Nu, zoveel jaar later werd onder grote publieke belangstelling, en voor de draaiende camera´s van Omroep Max, het door Tineke Nusink gemaakte levensgrote bronzen beeld van Max onthuld. Zoals locoburgemeester Wouter Struijk het treffend verwoordde is Max de verbeelding van het tragische lot dat ruim 102.000 Joodse mensen in Nederland tijdens de WOII heeft getroffen. Wachten op zij die niet meer komen.
Op 14 januari 2022 ging Tineke definitief van start met ´The Making of Max´ en het was live te volgen hoe zij Max langzaam maar zeker tot leven bracht. De bronzen hond Max draait zijn kop in de richting van het toenmalige tramstation, waar vandaan de familie waarschijnlijk is afgevoerd. Zijn oortjes zijn gespitst alsof hij luistert of de familie Levie weer terugkomt. Tineke had zich afgevraagd wat de beste pose was voor het beeld. Staand of zittend zou hij fragiel worden en het is juist de bedoeling dat kinderen erop kunnen zitten en mee kunnen spelen. Daarom ligt Max nu waakzaam voor de voormalig slagerij. Zijn voorpoten liggen tegen zijn lichaam aan en het lijkt alsof hij ieder moment van blijdschap kan opspringen om Salomon, Mina, Charles, Elly en tante Jaantje terug te verwelkomen. De bijeenkomst werd geleid door Paula Patricio en volgens haar gaat het beeld prachtig glimmen als kinderen er op spelen, wat ook de bedoeling is.
Voor Nusink, kunstenaarslid van Pulchri Studio sinds 1975, is het belangrijk om de geschiedenis in leven te houden. Zij en het organisatiecomité willen graag dat het beeld veel en vooral jonge bezoekers trekt die zich dan afvragen: mama, wat doet die hond hier? Het ontroerende verhaal verdient het om doorverteld te worden. Volgens oud-rector Henk den Haan vertelt Max niet alleen het verhaal van het verleden, maar ook van het nu en de toekomst.
Na de onthulling door Tineke Nusink, neefje Jayce, Henk den Haan, Wouter Struijk en Rabbijn Peter Luijendijk werden er bloemen gelegd door o.a. Marleen Versteeg, de achterkleindochter van kolenboer Versteeg. Vervolgens mocht de 10-jarige Kian als eerste plaats nemen op de hond om te laten zien dat de hond er niet alleen is om te herdenken maar er zeker ook is om op te spelen. Initiatiefnemer van de actie ´Maak Max Mogelijk` was Joop van der Hor.
Het laatste is nog niet gezegd over Max en waar hij voor staat. De kindergemeenteraad is bij dit project betrokken, en er verschijnt binnenkort een boek dat lesprogramma’s gaat ondersteunen en er wordt zelfs onderzocht of het mogelijk is een stipboek over ‘het verhaal van Max’ uit te brengen.
Michael Toorop