In het kader van de 150ste geboortedag van de Haagse kunstschilder Marius Bauer vindt dit jaar een aantal tentoonstellingen plaats waarin Vrienden van de Bauer Documentatie Stichting (BDS) hun werken tonen. De tentoonstelling bij Pulchri Studio moet het hoogtepunt worden. Deze tentoonstelling vindt plaats van zaterdag 4 tot en met zondag 26 november in de drie grote bovenzalen.
Bauer kreeg al op jonge leeftijd artistieke vorming om zijn kunstzinnige belangstelling aan te wakkeren en te ontwikkelen. Op zijn twaalfde werd hij aangenomen aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, waar hij met onder andere zijn tijdgenoot G.H. Breitner les kreeg. Omdat het onderwijs zich onvoldoende richtte op de actuele ontwikkeling, deed Bauer er geen examen en verliet de academie op zijn achttiende. Hij ging tekenavonden bij Pulchri bezoeken, en werd daar op zijn negentiende kunstenaar-lid. Door de studiebeurs die hij kreeg van Koning Willem III kon hij twee jaar lang leven en schilderen.Hij belandde in het bestuur dat o.a. bestond uit H.W. Mesdag, F.P. ter Meulen, J. van Sande Bakhuyzen, P. de Josselin de Jong en P. Zilcken.
In dat bestuur werd Bauer ‘commissaris voor de feesten’, en had de taak de jaarlijkse ‘kunstavond’ voor de leden van Pulchri te organiseren. Zijn plan was tableaux vivants (letterlijk: levende schilderijen) te vertonen. In die tijd was dit een zeer populaire vorm van podiumkunst. In dergelijke tableaux beeldden mensen bewegingsloos en zonder te spreken historische gebeurtenissen of schilderijen uit. Uiteraard voorzien van toepasselijke decors, kostuums en rekwisieten. In de loop der jaren had Pulchri met zijn tableaux een luisterrijke traditie opgebouwd, maar de jeugdige Bauer pakte het anders aan.
Bauer deed een beroep op leeftijdgenoten uit verschillende disciplines, die allen gedreven waren door de wens de kunst te vernieuwen. Er werden gedichten geschreven ter omlijsting, kunstschilders zorgden voor visuele elementen en musici schreven speciale muziek. Zo ontstond er een samenwerking van muziek, poëzie en schilderkunst, verzorgd door een nieuwe lichting kunstenaars die aanhangers waren van het Gesamtkunstwerk.
Reeds in deze tableaux speelde het Oosten een doorslaggevende rol. Van Zilcken leerde Bauer niet alleen het etsen, maar ook de voorliefde voor de Oriënt.
Op zijn 21ste jaar begon Marius zijn grote avontuur met een reis welke hem als eerste naar Istanboel bracht. Hij raakte gefascineerd en zijn leven vol reizen zou de voedingsbodem voor zijn kunstwerken vormen. Hij reisde veelal alleen naar de diverse steden en landen in het Verre- en Nabije Oosten. Na zijn huwelijk in 1902 zou zijn echtgenote Jo Stumpff hem vergezellen.
Bauers stijl is impressionistisch en hij werd sterk beïnvloed door de Haagsche School. Hij onderscheidde zich in hoge mate doordat hij zich volledig focuste op de Oriënt. Tijdens zijn reizen maakte hij schetsen en kocht hij ook foto’s, die hij terug in Nederland weer uitwerkte in etsen, aquarellen en schilderijen. Zijn kunstwerken geven een persoonlijke impressie van zijn indrukken en ademen een wat dromerige sfeer uit.
BDS werd in 1996 opgericht om bekendheid te geven aan het leven en werk van Marius Bauer. Dit gebeurt o.a. door het catalogiseren van zijn werk, en het organiseren van lezingen en tentoonstellingen en het verzorgen van publicaties. Het bestuur wordt gevormd door de heren Leonard Wolfsbergen en Robert van der Meulen (www.mariusbauer.nl).
De tentoonstelling bij Pulchri geeft een goed overzicht van Bauer’s oeuvre en draagt als titel ‘Marius Bauer: Verslaafd aan het Oosten’. Beginnend met Bauers jeugdjaren wordt zijn verdere artistieke loopbaan geografisch onderscheiden in: Turkije, Rusland, Spanje, Noord-Afrika, Levant, Brits- en Nederlands–Indië, zulks aan de hand van tientallen werken afkomstig van Vrienden van de BDS. Hierbij zal onder meer de ontwikkeling van een aantal werken wordt geïllustreerd aan de hand van de door hem vervaardigde schets, ets, aquarel en vaak gevolgd door een schilderij.
Tevens zal begin september een tweede geactualiseerde druk verschijnen van de in 2007 verschenen, door André Kraayenga geschreven monografie ‘Oogstrelend Oosters’.
Michael Toorop