Inleiding
De uitbraak van het coronavirus en de openlijke ruzie tussen de olieproducerende landen (vooral Saoedi-Arabië) en Rusland hebben voor paniekverkopen op de beurzen gezorgd. De grote koersdalingen van de afgelopen dagen hebben een eind gemaakt aan een van de langste bullmarkten uit de geschiedenis. Deze bullmarkt heeft 11 jaar geduurd. Nu de markt met meer dan 20% is gedaald, spreken we van een bearmarkt.
We onderscheiden drie soorten bearmarkten:
- een structurele bearmarkt waarbij er een structurele onbalans is die met een grote schok gecorrigeerd word. Voorbeelden hiervan zijn de dot-com correctie in 2000 en de onroerend goed correctie van 2008.
- een cyclische bearmarkt die optreed bijvoorbeeld bij perioden van stijgende rente en dalende winsten.
- een gebeurtenisgestuurde (event-driven) bearmarkt zoals bij een oorlog, een oliecrisis of bij een uitbraak van een pandemie zoals nu.
Wij zijn van mening dat we hier te maken hebben met een gebeurtenisgestuurde bearmarkt. Gemiddeld dalen de koersen in zo’n geval met 29%, duren de turbulenties 9 maanden en zijn de markten door de bank genomen na 12 tot 15 maanden weer hersteld. Natuurlijk hebben we het hier over gemiddelden en de omstandigheden verschillen steeds weer.
Virussen
Het coronavirus is niet te vergelijken met de Spaanse griep van 1918, al was het alleen al omdat de medische wetenschap destijds wel wist van het bestaan van een virus maar er nog nooit 1 gezien had, laat staan wisten hoe het te behandelen. De hygiëne en de wetenschap tegenwoordig zijn onvergelijkbaar met die in 1918. Ook de aandelenmarkten tijdens en na deze twee virus infecties zijn moeilijk te vergelijken omdat de internationale handel destijds nauwelijks meer bestond door de eerste Wereldoorlog net had gewoed. Desalniettemin, toen de Spaanse griep in februari 1919 van de radar verdween steeg de Dow Jones Index in negen maanden met maar liefst 50%.
In de periode 2002-2004 hadden we te maken met de SARS epidemie. Dit virus dook op in 29 landen en had 774 doden tot gevolg. Door de oorlog in Irak werd de aandacht enigszins afgeleid van SARS en was de impact verwaarloosbaar.
Het Amerikaanse CDC (Centers for disease control and prevention) schat dat er jaarlijks in de VS enkele tienduizenden mensen sterven als gevolg van de griep en wereldwijd zelfs enkele honderdduizenden. Toch wordt het bestaan van het griepvirus algemeen geaccepteerd en niet als bedreigend ervaren.
Een paar feiten op een rijtje:
- In 1981 duurde het meer dan twee jaar voordat de medici het HIV virus hadden geïdentificeerd. Het COVID-19 virus werd in zeven dagen ontdekt.
- Sinds 13 januari heeft men al testkits beschikbaar.
- Sinds 7 maart zijn er in China geen nieuwe ziektegevallen meer buiten de provincie Hubei waargenomen. Het aantal nieuwe ziektegevallen neemt dagelijks af en nadert het nulpunt.
- In meer dan 81% van de gevallen zijn de gevolgen van de ziekte mild. Geen longontsteking.
- Het aantal genezen mensen loopt exponentieel op.
- Het virus kan eenvoudig uitgeschakeld worden met desinfecteringsmiddelen.
- Wetenschappers wereldwijd zijn bezig met een medicijn. Er zijn al prototypen en klinische proeven gaande.
Impact op de economie
Door de uitbraak van het virus zijn er allerlei maatregelen genomen. Er zijn fabrieken stil gelegd, reisverboden en samenscholingsverboden ingesteld enz. Mensen geven minder geld uit en sommige bedrijven zullen dit alles niet overleven. Een recessie ligt op de loer. Belangrijk is het werkloosheidspercentage te volgen.
Olie
Het lijkt onwaarschijnlijk dat de prijzenoorlog tussen Saoedi-Arabië en Rusland heel lang zal aanhouden. Beiden landen snijden diep in hun eigen vlees door meer olie te produceren terwijl de prijs al instort omdat de vraag verder terugloopt. Sommige analisten vragen zich af of het misschien niet tot de strategie van Saoedi-Arabië hoort dat de prijs van de olie zo laag staat om de Chinezen en andere Aziatische landen te helpen. China heeft enorme problemen als gevolg van het coronavirus. Door de lage olieprijs en de extra kortingen die Saoedi-Arabië nu geeft, gaan hun kosten fors omlaag en zijn ze zelfs bezig om extra voorraden aan te leggen voordat de vraag weer aan gaat trekken. De Arabieren hebben er veel baat bij dat de Chinese economie gezond blijft en groeit.
De verwachting is dat de olieprijs vooralsnog rond de $ 30 per vat zal fluctueren en in de loop van dit jaar en in 2021 zal oplopen naar $ 45 per vat.
Vooruitzichten
Hoeveel mensen besmet zullen worden en zullen overlijden is niet te voorspellen, maar de verwachting is wel dat er of een vaccin komt dan wel dat het virus ogenschijnlijk uitsterft als de temperaturen oplopen. Dergelijk virussen kunnen slecht gedijen bij zomerse temperaturen.
De overheden staan klaar met enorme financiële injecties om de economie te hulp te schieten. Zo wil Europa € 25 miljard investeren en staat het IMF klaar met $ 50 miljard noodhulp. Vele individuele landen zullen ook extra investeringen plegen. Daarnaast zal de rente nog verder verlaagd worden en zullen de Centrale Banken royaal bijdragen.
Wij verwachten dat de aandelenmarkten, met name in de VS en Europa, in de loop van de komende twaalf maanden een fors herstel zullen laten zien.