Het jaar 2018 was het jaar waarin de volatiliteit terug kwam in de markt en bovendien het eerste jaar sinds 1972 waarin geen van de ‘asset classes’ een rendement van 5% of meer wist te scoren. Sterker nog, het is voor het eerst sinds 1969 dat zowel de S&P 500 index als de staatsobligaties in de VS het jaar in de min afsloten. De aandelenbeurzen van landen zoals China, Duitsland, Italië, Mexico en Zuid-Korea kwamen zelfs in een heuse bearmarkt (minus 20% of meer vanaf het hoogtepunt) terecht.
De meeste analisten verwachten voor 2019 een milde vorm van stagflatie aangezien de economische groei zal afnemen, terwijl de inflatie juist lijkt op te lopen. Eventuele aanhoudende handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China zal aan deze stagflatie bijdragen.
Analisten verwachten in ieder geval dat de inflatie in de VS in de loop van 2019 op 2,4% zal uitkomen en dat is boven de 2% doelstelling van de FED. Zelf houdt de FED rekening met 1,9% inflatie. De ECB echter heeft haar verwachtingen voor 2019 iets naar benden bijgesteld (1,7%) en verwacht pas in de loop en 2020 of zelfs 2021 een iets aantrekkende inflatie.
Wanneer de inflatie in Europa toch mocht oplopen, dan wordt de kans op ook een hogere rente in Europa sterker. In de VS heeft de Federal Reserve de rente sinds 2015 al met negen stapjes van 0,25% verhoogd naar het hoogste niveau in tien jaar. De verwachting is dat in 2019 de FED de rente nog twee maal zal verhogen. Deze renteverhogingen zijn volgens FED-President Powell een blijk van vertrouwen in de kracht van de Amerikaanse economie. Tegelijkertijd geeft de centrale bank aan de bezorgdheid van de markt over spanningen op de wereldmarkt niet te willen veronachtzamen.
Het jaar 2019 zal het jaar van de normalisering worden. Niet alleen stijgt de rente in de VS richting haar historisch gemiddelde, maar wordt ook de balans van de FED met $ 150 miljard per maand afgebouwd. Daarnaast ebt het effect van de enorme belastingverlagingen van de regering Trump langzaam maar zeker weg. In Europa is per 19 december 2018 de ECB gestopt met het opkopen van obligaties, maar zal nog wel aflossingen en rentebetalingen herinvesteren.
Vanaf januari 2019 heeft de regering Trump te maken met een huis van afgevaardigden waar de democraten het voor het zeggen hebben. Patstellingen zijn niet uitgesloten, met als het gevolg een haperende overheid (government shutdown). Iets dat beleggers onzeker maakt als het lang gaat duren.
Wanneer de rentestijgingen in de VS vaart verminderen en de Europese Centrale Bank zich monetair minder accommodatief zal opstellen, kan dat een negatieve invloed op de koers van de Amerikaanse dollar hebben. Afhankelijk van de economische ontwikkelingen zou de ECB vanaf september 2019 de rente zelfs weer heel langzaam kunnen verhogen. De Europese centrale bank zit wat dat betreft in een spagaat want renteverhogingen betekenen een sterkere euro, hetgeen weer minder goed is voor de export en dus ook voor de broze Europese economische groei.
Door het normaliseren van de financiële wereld zullen ook de bedrijfswinsten in 2019 minder snel groeien. Misschien niet de beste uitkomst voor de aandelenmarkt, maar echt dramatisch is het ook niet. Een verhoogde volatiliteit in de markt biedt ook kansen, zeker voor actief beleggen versus passief beleggen.
De OESO voorspelt dat de groei van de wereldeconomie in 2019 niet met 3,7% zal groeien zoals aanvankelijk gedacht, maar met 3,5%. En wanneer de Amerikaanse regering doorgaat met het verhogen van importheffingen, daalt de gemiddelde groei wereldwijd in 2020 naar 3%.
Ook de groeiverwachtingen voor de Europese landen worden naar beneden bijgesteld (van 1,9% in 2018 naar 1,6% in 2019). Europa heeft te maken met een ongewisse uitkomst wat betreft Brexit, de protesten van de gele vestjes in Frankrijk hebben al een miljardengat geslagen in de Franse begroting en de Italiaanse budgettaire discipline laat te wensen over. Het begrotingstekort in Frankrijk zal 0,4% toenemen als gevolg van de toezeggingen van de regering Macron. Echter, het zal ook invloed hebben op de broodnodige hervormingsagenda van de Franse regering. Men zal veel terughoudender worden met haar voorstellen en de Italianen zullen zich gesterkt voelen en nog minder inschikkelijk worden ten aanzien van Brussel.
In Japan zal de groei rond de 1% blijven hangen. Aan de ene kant wordt de economie geholpen door allerlei infrastructurele herstelwerkzaamheden naar aanleiding van de aardbevingen, orkanen en overstromingen van 2018 in Japan. Aan de andere kant wordt de BTW verhoogd van 8% naar 10%, hetgeen een enorme impact kan hebben op de consumptieve bestedingen.
De economische groei in China zal teruglopen richting de 6%, terwijl de groei Brazilië als een van de weinige naar boven wordt bijgesteld nu de fel bevochten presidentsverkiezingen achter de rug zijn.
De prijzen van grondstoffen zijn in de afgelopen jaren achtergebleven en hebben zich niet laten beïnvloeden door marktomstandigheden die anders bullish uitgepakt zouden hebben. Nu de wereldeconomie zich lijkt op te maken voor meer inflatie, zullen ook de grondstoffenprijzen kunnen accelereren.
Ondanks de grotere volatiliteit en de problemen her en der, verwachten we toch dat 2019 een beter beursjaar wordt dan 2018. Een rendement van 8 tot 10% – inclusief dividend – achten we waarschijnlijk op enig tijdstip in het jaar.
Michael Toorop